مکان های دیدنی و باستانی چایپاره

به گزارش پایگاه خبری و تحلیلی «چایپاره به روز»، مکان های دیدنی و تاریخی شهرستان چایپاره آماده بازدید از مسافران عزیز می باشد.

 قلعه اورارتویی روستای بسطام

محوطه و قلعه بسطام که متعلق به دوره اورارتویی ها است در شمال استان آذربایجان غربی و در بخش غربی قره ضیاءالدین در مرکز شهرستان چایپاره واقع شده است.

این محوطه ۳۵۰ هکتار است و قلعه نیز متشکل از سه بخش جداگانه است. مطالعات باستان‌شناسان و محققان در این محوطه نشان از آن دارد که این قلعه متعلق به هزاره اول قبل از میلاد و بزرگ‌ترین قلعه اورارتویی ها در ایران بوده است.

قدمت قلعه تاریخی بسطام به ۸۰۰ سال قبل از میلاد مسیح می‌رسد و بزرگ‌ترین قلعه تمدن اورارتویی در ایران و سومین قلعه بزرگ این تمدن در دنیاست، بر اساس کتیبه به‌دست‌آمده از منطقه این قلعه به دستور یکی از روسای دوم از پادشاهان اورارتویی در حدود سال‌های ۶۴۵ قبل از میلاد مسیح احداث شده است، این قلعه در آن زمان باهدف کنترل مسیرهای تجاری که از طرف شرق دولت ترکیه به شهرهای تبریز و اردبیل و حوزه دریاچه ارومیه رفت‌وآمد می‌کردند، احداث شده است.

نتایج به‌دست‌آمده از کاوش‌های باستان‌شناسان و پژوهشگران از منطقه نشان می‌دهد که قلعه بسطام از سه قسمت پایین قلعه، میان قلعه و بالا قلعه تشکیل شده و بخش نخست به سربازان و اسب‌ها، بخش دوم معبد و بخش سوم به پادشاه اختصاص داشته است.

کتیبه کشف شده از این قلعه که به زبان اورارتویی است جهت مطالعات و بهره‌برداری محققان در موزه ملی تهران نگهداری می‌شود و تاکنون بیش از ۴۰ اثر تاریخی ارزشمند چایپاره در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

 

قیرمزی مسجد باستانشهر چورس

مسجد چورس که با نام قیرمیزی مسجد نیز شناخته می‌شود، در روستای چورس در شهرستان چایپاره، استان آذربایجان غربی قرار دارد. با قدمتی که به دوره صفوی و قاجار بازمی‌گردد، این مسجد به دستور مرتضی قلی خان دنبلی، حاکم چورس در دوره شاه عباس صفوی در قسمت شرقی روستا بنا شد. از آنجا که نمای بیرونی بنا را با استفاده از آجرهای قرمز رنگ ساخته‌اند، این مسجد با نام قیرمیزی به معنی قرمز شهرت یافته است. این اثر در تاریخ ۱ دی ۱۳۷۶، به‌عنوان یکی از جاهای دیدنی آذربایجان غربی، با شماره ثبت ۱۹۵۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

 

 

پل دوقوزقوز کسیان

مشخصات پل کسیان:

مکان: کیلومتری شمال شرق شهرستان چایپاره، استان آذربایجان غربی

رودخانه: آغ چای

تاریخ ساخت: دوره صفویان (قرن یازدهم هجری قمری)

طول: ۱۰۵ متر

عرض:۵متر

ارتفاع: ۷متر

تعداد دهانه: ۹دهانه

مصالح: سنگ لاشه

تاریخچه:

پل کسیان در زمان شاه صفی، پادشاه صفوی، به منظور تسهیل عبور و مرور و ارتباط بین دو منطقه ماکو و خوی ساخته شد. این پل در طول تاریخ خود بارها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. آخرین مرمت اساسی پل در سال ۱۳۸۰ توسط سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی انجام شده است.

معماری

پل کسیان از نظر معماری، نمونه‌ای بارز از پل‌های آجری دوران صفویان است. این پل دارای ۹ دهانه طاق‌دار و ۸ پایه سنگی است. در ساخت پل از سنگ لاشه و ملات استفاده شده است. تزئینات پل شامل سنگ‌تراشی و کتیبه‌های قرآنی است.

کاربری

پل کسیان در گذشته به عنوان یکی از راه‌های ارتباطی مهم بین منطقه ماکو و خوی مورد استفاده قرار می‌گرفته است. این پل همچنین برای عبور کاروان‌ها و حمل و نقل کالا استفاده می‌شده است.

اهمیت

پل کسیان به عنوان یکی از شاهکارهای معماری ایرانی و از نمونه‌های منحصر به فرد پل‌های آجری دوران صفویان شناخته می‌شود. این پل از نظر تاریخی و فرهنگی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.

جاذبه گردشگری

پل کسیان به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری استان آذربایجان غربی، مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی قرار دارد. زیبایی معماری، قدمت تاریخی و موقعیت طبیعی پل، آن را به مکانی جذاب برای بازدید تبدیل کرده است.

 

 

سد آغ چای چایپاره

 

سد آغ چای در فاصله ۱۴ کیلومتری غرب شهر قره ضیاءالدین مرکز شهرستان چایپاره و بر روی رودخانه آغ چای احداث شده است. منابع تامین آب رودخانه آغ چای از طریق رودخانه های فصلی و چشمه های آب حوضه قطور خوی و چالدران در مرز ترکیه صورت می گیرد.

از اهداف پروژه ساخت سد می توان به مهار و تنظیم آب رودخانه آغ چای و انتقال آن به دشت های چایپاره و نازک به منظور بهبود ۳۰۰۰ هکتار و توسعه ۹۵۰۰ هکتار از اراضی گستره طرح با احداث شبکه آبیاری و زهکشی، کنترل سیلاب و تنظیم آب در زمان طغیان سالانه، تامین آب شرب مردم بومی منطقه و ایجاد اشتغال در منطقه و جلوگیری از مهاجرت بی رویه ساکنان محلی اشاره کرد.

 

 

تکیه گاه حضرت ابوالفضل(ع)

به آذری: ابوالفضل اوجاغی) در فاصله ۳۱ کیلومتری شمال شرقی خوی قرار گرفته که پس از جدایی بخش قره ضیاالدین از شهرستان خوی و تبدیل آن به شهرستان، هم‌اکنون در حوزه استحفاظی این شهر قرار گرفته‌است. ساختمان تکیه گاه مربوط به نزدیک ۸۰سال پیش است که طرح نوسازی آن در دست اجرا است.

نقل است دو برادر در روستای حمزیان که در اطرف این زیارتگاه قرار دارد در مزرعه گندم خود اختلاف مالکیت در حدود داشتند که یکی از آن‌ها اعتقاد خاصی به حضرت ابوالفضل داشت سنگی را مبنای تفکیک مزرعه خود قرار می‌دهد و زمین خود را وقف حضرت ابوالفضل{ع} میکند،برادر بعدی که میخواست حیله کند نیمه شب سنگ را از جای خود برداشته و به منفعت خودش سنگ را جلوتر میگذارد تا سهم او زیادتر شود ، وقتی فردای ان روز نیمه شب می خواست سری به انجا بزند مشاهده میکند سنگ به جای قبلی برگشته و باز همین کار را میکند و ۳روز پی در پی این اتفاق میفتد که در اخر او نیز ماجرا را با برادرش در میان گذاشته و همه چیز را میگوید و ۲برادر این مکان را وقف حضرت ابوالفضل میکنند

هم اکنون این سنگ داخل صندوقی قرار گرفته که دور آن زیارتگاه به نیت حضرت ابوالفضل است. به علت وجود سنگ در این مکان از عنوان تکیه گاه برای این مکان استفاده می‌شود و از کاربرد لفظ زیارتگاه پرهیز می‌شود. این مکان به پاسگاه پلیس، بازار و فضای سبز از درختان گردو و پارکینگ و کشتارگاه مجهز می‌باشد. علاوه بر شهرستان خوی بخش عمده‌ای از زائران از شهرهای شمال استان آذربایجان غربی هستند. اتاق‌هایی دراین تکیه‌گاه برای بیتوته و اقامت شبانه مسافران اجاره داده می‌شود.

 

 

حمام تاریخی بیگجوان

حمام بیگجوان در تاریخ ۲۴ تیر ۱۳۸۲ هجری شمسی و با شماره ثبت ۹۱۷۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و در سال‌های اخیر توسط سازمان میراث فرهنگی مورد بازسازی‌ قرار گرفته است. این بازسازی‌ها شامل مرمت بخش‌هایی همچون سقف و گنبدهای حمام بوده‌اند. در حال حاضر بخش‌هایی از فضای داخلی بنا نیاز به مرمت دارد.

حمام دو در ورودی در سمت غربی دارد. ورودی حمام بخش «سربینه» است که همچون سایر حمام های تاریخی، درواقع نقش رختکن را ایفا می‌کرده است. پس از این بخش، وارد فضای اصلی استحمام می‌شویم که همان «گرمخانه» است. پس از این بخش نیز قسمت «خزینه» که گرم‌ترین بخش حمام است، قرار دارد. مردم ابتدا لحظاتی را در خزینه می‌ماندند تا بدن‌شان خیس خورد و سپس برای شستشو به گرمابه مراجعه می‌کردند. پس از شستشو نیز دوباره به خزینه مراجعه می‌کردند.در حالت کلی می‌توان گفت که بخش سربینه نسبتا گرم و مرطوب، بخش گرمخانه گرم و مرطوب و بخش خزینه بسیار گرم و بسیار مرطوب است.

این بخش‌ها از همدیگر مجزا هستند و معمولا در حمام‌ها توسط راهروهایی به یکدیگر متصل می‌شدند، ولی در حمام قره ضیاالدین ارتباط بین سربینه و گرمخانه از طریق یک درب است. بر بالای فضای گرمخانه و سربینه یک گنبد مرتفع روی چهار عدد ستون به چشم می‌خورد. در کنار گنبد اصلی بنا و در چهار طرف آن، چهار گنبد کوچک‌تر نیز ساخته شده است. سایر بخش‌های حمام پوشش سقفی از نوع طاق‌آهنگ دارند.

این حمام الان در حال حاضر به مکان گردشگری و سفره خانه سنتی تبدیل شده است.

 

دلیک داش چیرکندی

محوطه چیر کندی که شکل گیری آن بر روی یک پشته طبیعی است در ۲۰۰ متری شمال غرب کوه دیزه یانی و ۱۰۰ متری جنوب روستای چیرکندی واقع شده است. در ۲۵۰ متری جنوب شرق اثر یک قطعه سنگ بزرگ صخره ای موسوم به دلیک داشی قرار دارد که در درون آن اطاقی شبیه به دخمه کنده شده است. از دامنه شرقی اثر یک مسیل فصلی می گذرد . در ۲۵۰ متری جنوب شرق محوطه چیر کندی یک چشمه آب موسوم به چشمه مشهدی کریم وجود دارد. ابعاد تقریبی این محوطه حدودا ۲۵۸×۲۰۰ متر می باشد و ارتفاع آن از سطح زمیتهای اطراف تقریبا ۵ متر می باشد.